6 gouden tips om tandsteen te voorkomen
Een gezond gebit is niet alleen belangrijk voor een mooie glimlach. Ook voor je immuunsysteem en dus je algemene gezondheid is goede mondverzorging noodzakelijk. In haar boek ‘Gezond begint in je mond’ geeft Yvonne Kort haar gouden tips voor mondhygiëne. Aan Feeling verklapt ze er drie dagen lang al enkele. Vandaag heeft ze het over tandsteen en hoe we dat kunnen voorkomen.
Hoeveel keer per jaar wordt er bij jou tandsteen verwijderd? Haalt de tandarts tijdens de halfjaarlijkse controle het tandsteen bij je ondertanden weg? Of ga je een paar keer per jaar naar de mondhygiënist of een preventie-assistente om dit te laten verwijderen?
De meeste mensen vinden tandsteen verwijderen niet heel erg prettig, omdat het soms best gevoelig kan zijn. Toch ben je waarschijnlijk wel erg blij als het gebit schoon is. Om de tanden en kiezen heerlijk glad aan te laten voelen wordt er naderhand nog gepolijst. Polijsten wordt vaak als het ‘toetje’ gezien.
Het is helaas zo, dat uiteindelijk iedereen tandsteen ontwikkelt. Maar bij de ene persoon gaat dit proces sneller dan bij de andere. Ook als er bij jou nog nooit tandsteen is verwijderd, kan het toch zijn dat ergens in je mond tandsteen aanwezig is. Hoeveel er wordt geproduceerd verschilt en is bij iedereen anders. Heb jij veel last van tandsteen en zou jij wel wat minder willen ontwikkelen? Er is goed nieuws, want je hebt zelf invloed op dit proces.
Wat is tandsteen?
Tandsteen is eigenlijk hard geworden tandplak. Deze plak bestaat voornamelijk uit bacteriën die al bij je in de mond aanwezig zijn. Naast ongeveer 80% bacteriën bevat tandplak ook voedselresten en stoffen uit het speeksel. De zachte plaque kan door stoffen die in het speeksel aanwezig zijn hard worden en zo wordt tandsteen gevormd. Maar er is nog een andere theorie: Tandsteen wordt gevormd door een hoog gehalte aan calcium in het bloed. Dit kan veroorzaakt worden door een tekort aan vitamine D of de verschillende voedselbronnen met calcium die je eet.
Meest voorkomende plaatsen van tandsteen
Als we uitgaan van de eerste oorzaak van tandsteen, dan is er speeksel nodig om van de zachte tandplak hard tandsteen te maken. In de mond zijn heel wat speekselkliertjes aanwezig die dit produceren. Speeksel is nodig om de mond en slijmvliezen in de mond vochtig te houden. Hierdoor beschermt het de slijmvliezen en het gebit tegen beschadiging. Ook om goed te kunnen spreken is een vochtige mond noodzakelijk. Het speeksel bevat spijsverteringsenzymen om het voedsel te verwerken en je kunt je voedsel proeven als het in water is opgelost.
Tandsteen komt het meest voor ter hoogte van de grote speekselklieren. In de bovenkaak is dat vooral in de buurt van de eerste grote kiezen (molaren). Hier bevindt zich namelijk de uitgang van de oorspeekselklier. In de onderkaak zie je het vaak aan de binnenkant van de ondertanden zitten. Dat komt omdat daar de uitgang is van de grote speekselklier die onder te tong ligt.
6 tips om tandsteen te voorkomen
Helaas is het niet mogelijk om tandsteen helemaal te voorkomen. Dit komt doordat tandplak de hele dag wordt aangemaakt. De volgende 5 tips kunnen je wel helpen de vorming van nieuw tandsteen te beperken.
- Zorg voor een schone mond. Hoe minder tandplak er in de mond zit, hoe minder tandsteen er gevormd kan worden. Reinig het gebit met een tandenborstel en een interdentaal hulpmiddel zoals een stoker, rager of flossdraad.
- Eet minder suiker en zetmeelrijke producten om de aanmaak van tandplak te verminderen. De vorming van tandplak wordt gestimuleerd door zetmeel en suikerrijke voeding.
- Drink voldoende water. Speeksel heeft ook een reinigende werking. Een goede speekselvloed helpt de mond schoon te maken. Speeksel bestaat voor een heel groot gedeelte uit vocht. Vandaar dat voldoende drinken en dan met name water, erg goed voor je is.
- Eet meer groenten. Groenten bevatten vocht wat zorgt voor een gezonde speekselproductie. Daarnaast zitten groenten bomvol vezels die de mondflora ondersteunen. En ze bevatten calcium.
- Verminder stress. In tijden van stress vindt er een verandering van de speekselproductie plaats. Er wordt meer taai speeksel met het enzym (hulpstof) amylase geproduceerd. Dit enzym kan zetmeel al in de mond afbreken om het lichaam snel van energie te voorzien. Taai speeksel heeft als nadeel dat het minder goed reinigt dan waterig speeksel, waardoor er meer plaque in de mond achter blijft en de kans op tandsteen toeneemt.
- Zorg ervoor dat je voldoende vitamine D binnenkrijgt. Vitamine D is nodig voor de opname van calcium, zodat er minder vrij calcium in het bloed rondzwerft.