Vrouw met Feeling, regisseur Cato Kusters: ‘Ik hoef er niet van uit te gaan dat ik liefde moet verdienen’
Ze hebben voeling met de wereld, met wie ze zijn en wat ze willen. Elke maand laten we een Feeling-vrouw aan het woord over precies dat. Deze keer: Cato Kusters, regisseur van de langspeelfilm Julian.
Wat me nu bezighoudt: Ik ben me aan het verdiepen in de hang naar spiritualiteit bij mijn generatiegenoten. Voor velen onder ons biedt het atheïsme te weinig houvast – het houdt ook verband met de huidige populariteit van extreem gedachtegoed. In Julian (waarin Julian en Fleur trouwen in de landen waar het homohuwelijk wél toegelaten is om gelijke huwelijksrechten te belichten, red.) wordt getoond hoe de liefde een waardevol geloofssysteem kan zijn. Ze is niet banaal, zoals vaak wordt gezegd. Integendeel: intimiteit en menselijke connectie zijn zo krachtig dat ze activisme kunnen aanvuren.
Aangrijpend Nieuws: Het grondoffensief in Gaza en de hallucinante prioriteiten daarrond; dat onze premier intussen naar Duitsland reist om handjes te schudden met een Israëlische dirigent. Ik vind het onbegrijpelijk dat machthebbers hun narratief creëren in weerwil van het feitelijke gegeven dat we de genocide live kunnen meevolgen; hoe kunnen ze doen alsof we het niet wéten?
Mooiste cadeau: Ik drink pas koffie sinds het maken van Julian, maar voor koffiebonen heb ik altijd een boon gehad (lacht); ze hebben zo’n mooie kleur en vorm. Ooit zag ik samen met een vriendin in een winkel een zilveren ring met een koffieboontje. Die vriendin heeft dat onthouden, en heeft me een jaar later die bewuste ring voor mijn verjaardag cadeau gedaan.
Aan te raden film: Sentimental Value van Joachim Trier vond ik zo ongelofelijk mooi, bijna ondefinieerbaar, dat het de liefde voor het vak en de motivatie om ooit zelf zoiets tegelijk specifieks en universeels te maken, heel hard heeft aangewakkerd.
Favoriete acteur of actrice: De ongelofelijke Nina Meurisse en Laurence Roothooft – ik hoop dat de hele wereld en alle makers van mooie dingen hen mogen ontdekken. Josh O’Connor (‘Challengers’, ‘The Crown’, red.) vind ik heel interessant. Renate Reinsve ook, van Sentimental Value. En Vicky Krieps (Phantom Thread, red.), de Luxemburgse actrice, een mooie vrouw met een schijnbaar oude ziel die met zo’n warmte speelt dat het magnetic wordt.
Muziek op repeat: Altijd Nick Cave en Lana Del Rey. Op dit moment luister ik ook veel naar Cameron Winter, een jonge kerel die avant-gardistische dingen maakt en net een waanzinnig goeie soloplaat uit heeft, Heavy Metal.
Must-have: De nabijheid van mensen die me kennen.
Een onvergetelijke plek: Van mijn één tot mijn acht ging ik met mijn ouders elke zomer voor twee maanden naar het baaitje Sarakiniko in Griekenland – dat was mijn hemel. Nu is het volledig toeristisch geworden.
Wat me aan het lachen brengt: Wim Helsens humor. En kleine kindjes; ik vind het grappig om te zien hoe we al van kleins af specifiek bedraad zijn. Ik zou er veel voor geven om tijd te kunnen doorbrengen met de kleuterversie van mijn geliefden. (lacht)
Bekende gasten op mijn droomdiner: Wijlen Abbas Kiarostami, een Iraans filmmaker, Nina Simone en Mi-lan Kundera. En Amerikaans filosoof en feminist Judith Butler; zij is heel funny en schrijft waanzinnig goed.
Het moeilijkste aan de liefde: Er niet van uitgaan dat ik ze moet verdienen. Erop durven vertrouwen dat ze er gewoon is; daar ben ik nog vaak rusteloos door.
De laatste keer gehuild: Eergisteren, toen ik in de auto naar ‘Vincent’ van James Blake aan het luisteren was. Er is één lyric die me elke keer opnieuw onderuithaalt: ‘But I could have told you, Vincent, this world was never meant for one as beautiful as you’. Ik ben heel lang geobsedeerd geweest door Vincent van Gogh, die leefde alsof hij een schuld in te lossen had.
Favoriete modeontwerper: Martin Margiela.
Favoriete shopstops: Ik probeer zo stilletjesaan een bescheiden collectie op te bouwen met designerstuks – ik ben behoorlijk creatief op Vinted, bijvoorbeeld.
Stijlicoon: Patti Smith, PJ Harvey. En tegenwoordig ook wel Zoë Kravitz.
‘Ik zou heel graag tijd kunnen doorbrengen met de kleuterversie van mijn geliefden’
Favoriete beautyproducten: Mascara van Clinique en de lipolie van e.l.f. die ik pas heb ontdekt. Hoe ik fit blijf: Ik heb altijd veel gedanst vroeger; ook al ben ik nu weinig aan het sporten, dat zit er wel gewoon in. Muzikaliteit, ritme en cadans maken ook onlosmakelijk deel uit van mijn werk.
Must-follow op Instagram: Let’s Talk Palestine; het is tegelijk een chat community waarin dagelijks een uitgebreid verslag wordt gepost van de gebeurtenissen daar. Zo houd je de vinger aan de pols, want de mainstream media berichten niet zo gedetailleerd. Patti Smith is heel leuk op Instagram. Werner Herzog (Duits filmregisseur en auteur, red.) heeft sinds kort een account; benieuwd wat dat gaat geven.
Podcasttips: Ik luister elke week naar het heel goed gemaakte This American Life. En mijn beste vriendin Max-Lena Vanden Eynde heeft als podcastmaker hele goeie, gelauwerde reeksen gemaakt: ‘De Zaak Y’ en ‘Voltooid leven’ bijvoorbeeld.
Favoriet geluid: Het kraken van vers stokbrood.
Grootste vergissing: Ik had bij het maken van Julian meer in mijn vangnet moeten gaan hangen; kwetsbaar durven zijn, troost zoeken, vrienden toelaten. Je denkt vooral dankbaar te moeten zijn zoiets te mogen maken, maar het is tegelijk zo uitdagend.
Grootste angst: De verharding in de wereld; mensen worden alsmaar individualistischer. Het gaat vooral over hoe dat individu zich zo goed mogelijk moet kunnen uitdrukken, zo vrij mogelijk moet kunnen zijn – maar dat gaat altijd ten koste van iemand anders. Ik ben bang voor wat dat teweeg kan brengen.
Favoriet restaurant: De plek waar ik het liefst eten ga halen, is bij Sindibad, een Libanees in centrum Brussel waar ze extreem goeie falafeldurums hebben. Ze zijn er keilief, en je krijgt er gratis olijven tijdens het wachten.
Altijd in voorraad: Pompelmoes; dat eet ik elke ochtend. En koffie.
Bijgebleven boek: In the Dream House van Carmen Maria Machado. Elk hoofdstuk is een stijloefening die telkens een blik werpt op de toxische relatie die ze had met een vrouw waar ze heel verliefd op was. Don’t Forget We’re Here Forever van Lamorna Ash. Ze is een jonge, superslimme, empathische queer vrouw die onderzoekt waarom jonge mensen zich vandaag tot het – gecontesteerde – christendom richten. Een paar maanden terug heb ik Milan Kundera’s Onsterfelijkheid gelezen, dat even goed blijkt te zijn als De ondraaglijke lichtheid van het bestaan.
Guilty pleasure: Ik heb heel graag naar Expeditie Gooris in Japan gekeken. (lacht) Oprecht, wat een mooi gezin.
Toppunt van romantiek: Onbaatzuchtige daden van liefde; wakker worden en merken dat er een dekentje over je ligt, complimenten opvangen die over je gezegd zijn. De dingen die iemand voor je doet zonder er iets voor terug te willen.
Gedroomd kunstwerk: Een print van Diane Arbus (Amerikaans fotograaf, 1923-1971, red.). En een zelfportret van Vincent van Gogh.
Bron van inspiratie: Heel vaak is dat literatuur; beelden die opgeroepen worden door iets dat ik gelezen heb. Het script van Julian werd bijvoorbeeld voorafgegaan door een quote uit Julian Barnes’ The Sense of an Ending: ‘We live in time – it holds us and moulds us – but I’ve never felt I understood it very well...’, om de mood te zetten. Ook in de film speelt de ongrijpbaarheid van herinneringen een rol, hoe ze kunnen verschillen afhankelijk van het moment dat je ze beleeft.
Slechte gewoonte: Mijn uitstelgedrag.
Duurzame daad: Ik eet geen vlees, probeer me zo weinig mogelijk met de auto te verplaatsen en me zoveel mogelijk bewust te zijn van mijn eigen consumptiegedrag.
Getipt talent: Max-Lena Vanden Eynde, Lander Govaerts die prachtige kortverhalen schrijft, en Bavo Buys, acteur en theatermaker.
Professionele ambitie: Ik wil graag films blijven maken. Mensen raken met iets herkenbaars.
De ultieme verwennerij: Verdwijnen in een megagoed boek. Me helemaal laten absorberen door het verhaal.
Alternatieve carrière: Die van kunstrestaurateur; een week op een vierkante centimeter werken.
Hoe we de wereld beter kunnen maken: Door empathie, zij het met mate. Je kunt wel begrip opbrengen, maar het is alsnog belangrijk om een standpunt in te nemen, en ‘stop’ te durven zeggen. En ik ben ervan overtuigd dat verhalen daartoe hun nut bewijzen: het maakt iets bevattelijk, én vraagt tegelijk om je er tegenover te positioneren. Een racist kan al genoeg hebben aan de sympathie die hij voelt voor een personage van kleur om van mening te veranderen.
Vanaf woensdag 29 oktober is ‘Julian’ te zien in alle zalen, na de openingsvertoning op het Film Fest Gent.
wie is Cato Kusters (26)?
• Woont in Brussel.
• Studeerde af aan RITCS School of Arts met de kortfilm Finns Hiel (2022), waarmee ze de juryprijs op Film Fest Gent won.
• Werd door Lukas en Michiel Dhont (Girl en Close) op 22-jarige leeftijd gevraagd om Julian, haar eerste langspeelfilm, te regisseren. Meteen ook de eerste productie van The Reunion, het productiehuis van de broers Dhont – in coproductie met o.a. Les Films du Fleuve, het productiehuis achter de gebroeders Dardenne.
• Schreef het scenario voor Julian – een adaptatie van de autobiografische roman van Fleur Pierets, over twee vrouwen die willen trouwen in de 22 landen waar de wet hen dat toelaat, tot het noodlot toeslaat – samen met Angelo Tijssens (coscenarist van Girl en Close). De hoofdrollen van Fleur en Julian worden vertolkt door Nina Meurisse en Laurence Roothooft.
Meer lezen
