Wie was Marina Yee? Een eerbetoon aan de meest mysterieuze ontwerper van de Antwerpse Zes
Honderd jaar zou ze graag geworden zijn. Het werden er uiteindelijk – helaas voor haar én ons – amper zevenenzestig. Want afgelopen zaterdag, op Allerheiligen, overleed Belgisch modeontwerper Marina Yee na een strijd tegen kanker. Een portret van het meest mysterieuze lid van De Antwerpse Zes.
Dries Van Noten, Ann Demeulemeester, Walter Van Beirendonck, Dirk Bikkembergs en Dirk Van Saene: de kans dat deze namen ergens een belletje doen rinkelen, is groot – modeliefhebber of niet. Die van Belgisch ontwerper Marina Yee (67) doet dat misschien veel minder. Maar dat geheel ten onrechte, want: naast die vijf ronkende namen uit ons collectief modegeheugen was ook Yee een stichtend lid van De Antwerpse Zes, de internationaal befaamde groep van modeontwerpers die in de jaren tachtig afstudeerden aan de modeafdeling van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Waar de andere designers na hun afstuderen vol voor een eigen modehuis en een internationale carrière in de industrie gingen, besloot Yee er enkele jaren na hun gezamenlijke succesvolle entree de brui aan te geven.
‘Marie’, het label dat ze in 1986 eigenhandig uit de grond gestampt had, doekte ze weer op. En haar carrière als ontwerper ruilde ze in voor die van docent aan verschillende academies, onder meer aan die van Gent en Den Haag. Een opmerkelijke exit die niets te maken had met een gebrek aan inspiratie, talent of passie voor het vak. Integendeel: de ontwerpen van Yee waren niet alleen een toonbeeld van artistieke fijngevoeligheid en meesterschap, ze waren hun tijd qua visie op mode en design ver vooruit. Net als haar toenmalige professionele – en romantische – partner Martin Margiela experimenteerde Yee al vroeg in de jaren tachtig met deconstructivistische technieken: bestaande kledingstukken, zoals jassen of jeansbroeken uit de kringwinkel, haalde ze uit elkaar om die vervolgens op een heel eigen, intuïtieve en bijna sculpturaal-poëtische manier weer in elkaar te steken. Conceptuele slow fashion avant la lettre dus.
Duurzaam avant la lettre
Meer dan met een gebrek aan visie of opmerkelijk talent had haar verdwijning uit de modewereld te maken met faalangst en met een dubbelzinnige relatie ten aanzien van de mode-industrie zelf. “Het was nooit mijn bedoeling om een afvallige te zijn”, zei ze daar zelf ooit over in een gesprek met zusterblad Weekend Knack. “Ik wilde helemaal geen excentriekeling worden. Maar op een bepaald moment voelde ik gewoon dat ik het niet ging kunnen, en dat ik het ook niet zou willen kunnen. (...) Ik kon niet om met de druk van winkels, van de business, de grootschaligheid van alles. Ik vond dat allemaal heel beangstigend. Het was helaas niets voor mij.” Toen ze dat eenmaal besefte, viel ze naar eigen zeggen ‘van een toren in een ravijn’, in een diep dal naar beneden. “Je mag niet vergeten dat we met de Zes totaal gefixeerd waren op een internationale carrière. De andere vijf zijn daarin geslaagd. Ik niet.”
Wat Yees eigen visie er ook op moge zijn, zeggen dat haar visionaire ontwerpen géén stempel drukten op de Belgische én internationale modegeschiedenis, zou een grove onderschatting van haar werk zijn. Ook vanuit de coulissen wist de minzame ontwerper een grote invloed uit te oefenen op haar leeftijdgenoten, zo vertelt Kaat Debo, directeur van het MoMu, waar binnenkort een grote overzichtstentoonstelling ter ere van veertig jaar de Antwerpse Zes gehouden wordt, in een interview met De Morgen. “Al aan de academie stond ze bekend als een ongelofelijk talent wiens ontwerpen de grenzen van pure mode overstegen.” Een vorm van interdisciplinariteit die haar oeuvre ook in latere stadia bleef kenmerken. “Een eigenschap die aantoont hoe getalenteerd Yee eigenlijk wel was.”
Een indrukwekkende veelzijdigheid die ook Feeling-moderedacteur Catherine Kosters niet ontging: “Hoewel ze wellicht de minst bekende van de Antwerpse Zes was, kan haar invloed niet overschat worden. Geen Margiela zoals we het vandaag kennen zonder Marina Yee. Thema’s als duurzaamheid, vintage, upcycling en circulariteit zette zij op de kaart lang voor ze trendy waren. Haar bescheidenheid was even groot als haar talent en haar veelzijdigheid even groot als haar drang om te creëren. Meer nog dan designer of modeontwerper was Yee daarom in de eerste plaats een kunstenaar.”
‘Hoewel ze wellicht de minst bekende van de Antwerpse Zes was, kan haar invloed niet overschat worden. Geen Margiela zoals we het vandaag kennen zonder Marina Yee’
Iets dat haar in 2026 niet alleen een groepsexpo in het MoMu zou opleveren, maar ook een overzichtstentoonstelling bij Gallery Sofie Van de Velde. “Anderhalf jaar geleden kwam Marina naar mij toe omdat ze ook haar beeldend werk zichtbaar wilde maken. Want al stond Yee niet de hele tijd expliciet in de schijnwerpers, blijven schetsen en creëren deed ze altijd”, zegt Van de Velde daarover in een interview met De Morgen. Een wens die de galerist postuum voor haar inwilligt. “Lieve Marina, bedankt voor de schoonheid die je ons bracht. Jouw deconstructie, sprokkelen, het samenbrengen van alledaagse, kleine, voor velen onbruikbare elementen maakten jou tot een van de zes erg bijzondere ontwerpers (...) Jouw tentoonstelling met beeldend werk maken we samen af. Dat beloven we jou”, zo staat er op het Instagram-account van de galerist te lezen.
De opening van de tentoonstelling staat gepland voor maart volgend jaar en valt niet toevallig samen met het openingsweekend van de groepsexpo rond de Antwerpse Zes in het ModeMuseum van Antwerpen: “Dat wou ze uitdrukkelijk zo”, zegt Van de Velde. “Voor Marina waren mode en kunst één wereld, daardoor is het niet altijd duidelijk waar het ene ophoudt en het andere begint.”
M.Y. Collection en kunst
In de laatste fase van haar leven haalde de ontwerper de banden met haar eerste liefde – de mode – weer aan. In 2018 kwam Yee, in samenwerking met Rafaël Adriaensens, opnieuw met een eigen modelijn naar buiten. Een limited edition capsulecollectie van vijf nieuwe ontwerpen die ze, samen met een indrukwekkend retrospectief aan archiefstukken, tentoonstelde bij Laila Tokio, een gereputeerde vintageboetiek in Tokio. Na een eerste kleinschalige productie in Azië stampte ze samen met Adriaensens in 2021 vervolgens het label M.Y. Collection uit de grond. Daarmee zou ze – tot aan haar overlijden in 2025 toe – elk seizoen een nieuwe collectie uitbrengen. Alsof er helemaal geen tijd passeerde, stonden ook hier duurzaamheid en authenticiteit centraal.
Een insteek die haar aan het eind van haar leven alsnog de populariteit en internationale faam opleverde die het modetalent altijd al verdiende. Naast prestigieuze verkooppunten als Stijl in Brussel en Dover Street Market was er internationaal meer interesse dan ooit in de naam Marina Yee. Dat de tijd zelf intussen de kans kreeg om Yees innovatieve visie op mode bij te benen, zal daar vermoedelijk iets mee te maken hebben. Zowel het brede publiek als de modesector lijkt anno 2025 stilaan afscheid te nemen van kleding als vergankelijke consumptie ten voordele van een blik op mode als vorm van expressie en identiteit. Als een trage en duurzame manier om jezelf neer te zetten. En dat kan naast luid en opstandig ook best in alle rust en sereniteit – laat het leven van Marina Yee daar getuige van zijn.
Of, zoals onze moderedacteur het zegt: “2026 zou eindelijk het jaar van Marina Yee gaan worden. Dankzij de expo’s in het MoMu en bij Gallery Sofie Van de Velde zal dat hopelijk ook effectief nog het geval zijn. Zo krijgt deze te vroeg gestorven pionier van de Belgische mode postuum alsnog haar welverdiende egards. Dat haar merk M.Y. Collection zal worden verdergezet door goede vriend en rechterhand Rafaël Adriaensens is het allermooiste eerbetoon.”
Meer lezen:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier