Rafaël Adriaensens, rechterhand van Marina Yee: ‘Van ver lijkt haar mode klassiek, als je dichterbij komt, zie je de magie’
Met Marina Yee, stichtend lid van de Antwerpse Zes, is de modewereld een pionier verloren. Rechterhand en zielsverwant Rafaël Adriaensens blikt terug op een ongekend talent. “Marina maakte mode en kunst met een ziel.”
Meer dan twintig jaar lang schuwde ze de spotlights, maar nu gaat haar naam opnieuw de wereld rond. Sinds het verlies van legendarisch ontwerper Marina Yee, die op 1 november 2025 overleed aan de gevolgen van pancreaskanker, stromen de steun- en eerbetuigingen binnen op sociale media. Internationale publicaties als Vogue en Dazed noemen haar ‘de meest ongrijpbare van de Antwerpse Zes’. Modeplatform 1 Granary roemt haar ongekende snit en integriteit. Het Antwerpse MoMu wijst op haar internationale invloed en artistieke gevoeligheid, die de grenzen van de mode oversteeg. Voor Rafaël Adriaensens is het een bevreemdende tijd. Als rechterhand van de overleden designer verloor hij niet alleen een zakenpartner, maar ook een zielsverwant. “Zo’n klik als met haar heb ik in mijn hele carrière nog maar één keer gevoeld. Marina was een mythisch figuur, gehuld in mysterie. Ik keek naar haar op.”
Marina & Margiela
Adriaensens hoorde Yees naam voor het eerst toen hij in 1996 begon als verkoper bij Louis, de Antwerpse winkel van Geert Bruloot en een etalage voor de Belgische avant-garde: “Het waren de begindagen van Martin Margiela en via hem kom je algauw bij Marina terecht.” De relatie tussen Margiela en Yee vormt – net als die tussen Rei Kawakubo en Yohji Yamamoto – het onderwerp van modelegendes. Als creatieve en romantische partners beïnvloedden ze elkaar wederzijds, al zou een van hen de ander algauw overschaduwen. Zo schrijft Avery Trufelman voor i-D: ‘Marina wist dat het zou lijken alsof ze Margiela kopieerde als ze verder zou gaan in modeontwerp. Zodra Margiela deze look had geclaimd, werd Marina gereduceerd tot muze.’ Adriaensens noemt het een ‘insiderverhaal’ met een bron van waarheid. “Tijdens de eerste show van Martin zag je de ene na de andere Marina over de catwalk lopen, maar er heerste geen vete of afgunst. Wel denk ik dat Marina toen geschrokken is. Ze wilde niet meer ontwerpen, omdat wat Martin deed zo fantastisch was.”
‘Van ver lijkt haar mode klassiek, maar als je dichterbij komt, zie je de magie’
Dat er parallellen zijn tussen Margiela en Yee valt niet te ontkennen. Ze deelden een hang naar discretie, een liefde voor upcycling en een interesse in deconstructie. “Al vóór Margiela ontwierp Marina een jasje met de naden aan de buitenkant. Wanneer ik iemand hoor zeggen dat zij naar hem refereerde, zal ik haar altijd verdedigen”, zegt Adriaensens. “Marina was uniek. Niet alleen omdat ze een vrouw was met vele facetten, maar omdat ze mode en kunst maakte met een ziel. Ze was avers van beroemdheid en rijkdom. Ik had nog nooit zo iemand ontmoet.” Die eerste ontmoeting kwam er in 2020 aan KASK in Gent, waar Yee doceerde en Adriaensens in de jury zetelde. “Ze maakte op dat moment een kleine collectie, enkel voor de Japanse markt. Ik vond dat absurd. Daarop heeft ze me uitgenodigd in haar atelier, dat wel een museum leek. Ze maakte trenchcoats en peacoats (wollen, maritieme jas met dubbele rij knopen, red.) – vintagestukken die ze zelf manipuleerde en vouwde als origami. Toen ik het archief zag dat ze twintig jaar lang had opgebouwd, zei ik: ‘Dit kunnen we niet laten hangen. Dit móet naar buiten.’”
Terug naar Parijs
Dankzij de ervaring die Adriaensens had opgedaan doorheen zijn modecarrière – hij werd door Raf Simons weggeplukt bij Louis en werkte nadien onder andere voor Veronique Branquinho en Ann Demeulemeester – bleek hij de ideale zakenpartner voor Yee. “Ik heb alle facetten van de mode doorlopen, van collectie en productie tot verkoop. Zij moest zich dus enkel met het creatieve bezighouden. Het was de perfecte symbiose.” Het duo ging tijdens de pandemie van start met een eerste collectie onder de naam M.Y. Collection: “Zij koos de stoffen en werkte de modellen uit, ik deed de rest. Tijdens het eerste seizoen stuurden we foto’s van de collectie naar klanten omdat fysiek contact niet mogelijk was. Het tweede seizoen huurden we een klein appartementje in Parijs met een tafel en enkele rekjes. Mensen zeiden vaak dat Marina haar naam meehad, maar het was twintig jaar geleden dat ze iets had uitgebracht. We moesten van nul beginnen.”
‘Waar waren al die internationale magazines toen ze nog leefde?’
Adriaensens verwijst naar de vroege jaren 2000, toen Yee de vrouwencollecties voor Dirk Bikkembergs tekende. De samenwerking met het medelid van de Antwerpse Zes liep uiteindelijk spaak. Meer dan tien jaar eerder ontwierp Yee al voor Belgische merken Gruno & Chardin en Bassetti, en probeerde ze het in eigen naam met haar label Marie. Ze zette de lijn stop in 1990 na de breuk met Margiela, maar er speelden ook andere redenen. Haar eigenzinnigheid als ontwerper leek te clashen met de rigiditeit van de modesector. Een geval van onzekerheid of doorgedreven perfectionisme? “Een beetje van beide wellicht”, zegt Adriaensens. Na haar terugtrekking bleef ze in stilte creëren. “Haar archief bevat wel tachtig blazers, allemaal op een andere wijze bewerkt. Als we elk seizoen enkele modellen uitbrengen, kunnen we nog zeker tien jaar verder. Haar grootste wens was dat het merk zou blijven bestaan.”
We moeten nog veel laten zien
Noem Adriaensens vooral niet de opvolger van Marina Yee. Net als zij blijft hij liever in de schaduw en laat hij de kleding voor zich spreken. “Iemand noemde me de curator van een archief dat nog nooit getoond is. Dat vind ik de mooiste beschrijving. Marina’s tijd was nog niet gekomen, dus zie ik het als mijn taak om haar werk met de wereld te delen.” Yee kreeg twee jaar geleden de diagnose van pancreaskanker, maar liet zich daardoor niet tegenhouden. “Ondanks de chemo en bestraling hebben we nog twee collecties gemaakt. Pas in de zomer is het bergaf beginnen gaan. Door complicaties is ze in het ziekenhuis en uiteindelijk op palliatieve zorgen beland. In haar laatste maanden heeft ze nog veel bezoek gehad uit de modewereld. Dat was heel schoon. Op 1 november keerde ik terug naar huis na een week in Seoul en kreeg ik telefoon van haar zoon: ‘Ik denk dat je naar mama moet gaan.’ Ik heb nog afscheid kunnen nemen.”
Tot in augustus zei Yee meermaals: “Ik ga nog niet dood. Wij moeten nog veel laten zien.” En laten zien zal ze. 2026 wordt immers het jaar van de Antwerpse Zes. Het ModeMuseum wijdt vanaf 28 maart een grootschalige tentoonstelling aan deze iconische ontwerpers om de veertigste verjaardag van hun internationale doorbraak te vieren. In 1986 trokken zes alumni van de Antwerpse academie samen naar de British Designer Show in Londen: Dirk Bikkembergs, Ann Demeulemeester, Walter Van Beirendonck, Dries Van Noten, Dirk Van Saene en Marina Yee. Het was volgens de overlevering Yees idee om ter plaatse een poster te maken en te kopiëren om zo de pers naar hun gedeelde stand te lokken. Het plan werkte en de rest is modegeschiedenis. Geen Belgische mode zoals we ze vandaag kennen zonder de Zes en geen Zes zonder Marina Yee. Hadden ze nog contact? “Weinig, maar met de komst van de expo terug iets meer. Ze keek ernaar uit om er opnieuw bij te horen”, aldus Adriaensens.
Het jaar van Marina Yee
In verschillende interviews liet Yee optekenen dat ze haar vertrek uit de mode als een falen beschouwde. ‘Ik had echt het gevoel van: shit, ik heb de trein gemist… Ik heb in het begin ook wel wat jaloezie gevoeld, maar ik heb in de spiegel leren kijken: ik had de ballen niet’, vertelde ze in 2022 aan Knack Weekend. Terwijl de andere vijf internationale carrières uitbouwden in de jaren negentig, koos zij voor een leven in de anonimiteit. Ze opende een winkeltje aan het Brusselse Vossenplein waar ze meubels beschilderde en oude jassen herwerkte. Van daaruit runde ze een tijdlang een koffiebar. Adriaensens: “Financieel heeft ze moeilijke tijden gekend. Toch bleef ze altijd vol lof over haar bekende generatiegenoten. Ze keek op naar Walter Van Beirendonck. ‘Wat die man doet, is fantastisch’, zei ze vaak. Zo sprak ze over elk van hen, omdat eenieder zo apart was.”
Naast haar modeontwerpen in het MoMu zal haar beeldend werk in 2026 voor het eerst te zien zijn bij Gallery Sofie Van de Velde. “Het gaat om schilderkunst, installaties en objecten, allemaal gemaakt met gevonden voorwerpen. Zo is er een prachtige ceintuur die zij tot kunstwerk verhief. Haar objets trouvés zijn zo mooi, zo elegant. Uit chaos puurde zij schoonheid.” Opvallend is dat Yee ook voor deze kunstexpo een duwtje in de rug nodig had, zowel van Adriaensens als Van de Velde, die vlak voor haar overlijden nog lange gesprekken met haar voerde. “Ze had een groot vertrouwen in Sofie om haar kunst naar buiten te brengen, net zoals ze in mij had op modegebied. Het samenvallen van de twee expo’s moest een viering van haar talent worden. Nu wordt het een ode.” Wringt het dat de erkenning te laat komt? “Misschien is dat het lot van de kunstenaar”, aldus Adriaensens.
Mode in memoriam
Hoewel de nakende expo’s haar postuum zullen eren, kreeg Yee al tijdens haar laatste levensjaren de welverdiende waardering waarop ze zo lang had gewacht. In 2024 won ze de juryprijs op de Belgian Fashion Awards, hoewel ze die vanwege haar ziekte niet zelf in ontvangst kon nemen. Ook tijdens de meest recente uitreiking van de Belgische modeprijzen regende het lof aan het adres van de overleden ontwerper. Topmodel en presentator Hannelore Knuts zette een luid applaus voor haar in en Creative Professional of the Year Sonja Noël vertelde dat Yee de eerste ontwerper was die ze inkocht voor haar inmiddels bekende modeboetiek Stijl. De appreciatie voor Yees oeuvre en eigenheid is sinds haar heengaan alleen nog maar gegroeid. Adriaensens: “Dat weekend waren we plots wereldberoemd. Dat is mooi, maar ook dubbel. Waar waren al die internationale magazines toen ze nog leefde?”
‘Haar objets trouvés zijn zo mooi, zo elegant. Uit chaos puurde zij schoonheid’
Sinds 1 november is er veel gezegd en geschreven over modepionier Marina Yee. Dat haar talent even groot was als haar enigma. Dat ze in duurzaamheid geloofde lang voor het een trend werd. Dat ze de Belgische mode mee op de kaart zette om er vervolgens van te verdwijnen. En dat ze kon toveren. “Van ver lijkt haar mode klassiek, maar als je dichterbij komt, zie je de magie. Dat typeert haar. In haar jonge jaren kon ze vijf minuten voordat ze uitging nog een andere outfit kiezen of ergens een lintje toevoegen. In gevonden voorwerpen en stoffen van de rommelmarkt zag ze er geweldig uit. Dat is altijd zo gebleven. Ze gaf niet om designermode. Een jaar geleden kocht ze in Parijs een tas bij Christophe Lemaire. Het was haar enige dure aankoop ooit. Achteraf heeft ze hem nog zelf bewerkt”, vertelt Adriaensens, die de tas vlak voor haar overlijden cadeau kreeg. “Ik draag hem elke dag.”
Wie was Marina Yee?
• Geboren in Antwerpen in 1958 als dochter van een Belgische moeder en Belgisch-Chinese vader.
• Woonde als kind enige tijd in Belgisch-Congo.
• Leerde Martin Margiela kennen op de schoolbanken van Sint-Lucas in Hasselt.
• Trok nadien naar Antwerpen om er te studeren aan de modeafdeling van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten.
• Vormde in 1986 samen met klasgenoten Dirk Bikkembergs, Ann Demeulemeester, Walter Van Beirendonck, Dries Van Noten en Dirk Van Saene de Antwerpse Zes.
• Tekende voor Belgische modemerken Gruno & Chardin, Bassetti en later ook Dirk Bikkembergs.
• Ontwierp een eigen modelijn genaamd Marie van 1986 tot 1990.
• Trok zich begin jaren 2000 terug uit de mode, maar bleef in stilte creëren.
• Maakte in 2018 haar comeback met een kleine collectie voor de Japanse markt.
• Breidde die collectie in 2021 uit tot een eigen merk in samenwerking met Rafaël Adriaensens.
• Overleed op 1 november 2025 aan de gevolgen van pancreaskanker. Ze laat een zoon na.
• Zal in 2026 geëerd worden met de mode-expo ‘De Antwerpse Zes’ bij MoMu en een beeldende expo bij Gallery Sofie Van de Velde.
• Haar merk M.Y. Collection wordt voortgezet door Adriaensens en onder andere verkocht bij Stijl in Brussel en Louis in Antwerpen.
Meer lezen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
