Ann de Cnodder, genderexpert en Punt vzw-directeur: ‘We moeten onze blik richten op waarom mannen plegers worden en hoe we dat kunnen voorkomen’
Op 25 november is het Internationale Dag tegen Geweld tegen Vrouwen. Geen overbodige luxe, als je bedenkt dat 40% van de vrouwen in België al eens fysiek of seksueel geweld heeft meegemaakt. “Bewustwording is belangrijk, maar ook het prille begin”, zeggen Nele Lannoo, vzw Zijn-stafmedewerker en Ann de Cnodder, genderexpert en Punt vzw-directeur.
Na de moord op de 17-jarige Lisa bekijken politici in Nederland en België het legaliseren van pepperspray. Is dat de oplossing?
Ann De Cnodder: “80% van alle seksuele misdrijven wordt gepleegd door een bekende. Dan gebruik je geen pepperspray. Het is goed dat de minister het debat opentrekt naar de hele slachtoffergroep, maar het is geen structurele oplossing.”
Nele Lannoo: “Als je je in een onveilige situatie bevindt, heb je je instincten niet onder controle. Veel vrouwen bevriezen in zo’n situatie. Zie dan maar eens je pepperspray boven te halen. Bovendien is de kans groot dat de pleger de spray weet te ontfutselen en het tegen je gebruikt.”
De enge man staat dus meestal niet in een donkere steeg. Toch zijn vrouwen vaak bang op straat. Hoe komt dat?
Lannoo: “Bijna elke vrouw heeft zich al wel eens onveilig gevoeld in de openbare ruimte. Bijvoorbeeld omdat iemand je ongewenst aanspreekt, aanraakt of achtervolgt. Die angst is echt. Uit een Europese studie blijkt dat 30% van de vrouwen al eens bedreigd is of zelfs fysiek of seksueel geweld ervaarde op straat.”
De Cnodder: “Je hebt maar één slechte ervaring nodig om wantrouwend te worden. En natuurlijk, lang niet alle mannen zijn gewelddadig, maar praktisch alle plegers van (seksueel) geweld tegen vrouwen zijn een man. Tel daarbij op wat we meisjes al vroeg inprenten: niet te kort, niet te bloot, praat niet met vreemden. Dat conditioneert vrouwen om bang te zijn.”
Exit pepperspray. Wat is er dan nodig in de strijd tegen gendergerelateerd geweld?
De Cnodder: “Er zijn veel hordes, maar bewustwording en taal zijn zeer belangrijk. In de media en politiek verdwijnt de pleger uit het verhaal. Het pepperspraydebat is een goed voorbeeld. Met een spray leggen we de verantwoordelijkheid bij de slachtoffers en ligt een nieuwe variant van victim blaming op de loer. ‘Waarom gebruikte je je pepperspray niet?’, is compleet de verkeerde vraag. 93% zoekt nooit hulp door schaamte of een onterecht schuldgevoel. Dat moet veranderen. Geweld is nooit jouw schuld. We moeten onze blik richten op waarom mannen plegers worden en hoe we dat kunnen voorkomen.”
Lannoo: “Zoals ervaringsdeskundige Ann opmerkt, beginnen we best zo vroeg mogelijk met het signaleren en ondersteunen van slachtoffers en plegers. Preventie begint onder meer op school. Daar kunnen we groeien naar een generatie die straks zegt: ‘ik weet wat oké is en wat niet’. Kinderen die slachtoffer zijn geweest, hebben een grotere kans om later ook in gewelddadige relaties terecht te komen. Naast begeleiding is ook betere opvolging van potentiële plegers essentieel om herhaald geweld te voorkomen. Tegelijk dragen we als samenleving een verantwoordelijkheid om geweld tegen te gaan. Zie je geweld? Grijp dan in. Niets doen is geen optie.”
Je staat niet alleen. Herken je een onveilige situatie bij jezelf of anderen? Bel voor vragen over geweld met hulplijn 1712 of ga voor informatie over seksueel geweld naar Puntvzw.be.
Meer lezen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
