Deze vragenlijst laat zien of je een burn-out hebt of risico loopt

Goele Tielens

23 mrt 2019

De KU Leuven heeft een vragenlijst ontwikkeld om het risico op een burn-out te meten. Maar liefst 1 op 6 werknemers kampt met burn-outklachten, zo biljkt uit een studie gevoerd bij 1.500 werkende Vlamingen. Burn-outs komen in alle leeftijdsklasses voor, maar de 18- tot 34-jarigen lopen het meest risico.

Van de werkende bevolking in Vlaanderen heeft ruim 7 procent burn-outklachten; nog eens 9 procent zit in de gevarenzone. In totaal zijn dat 460.000 werknemers. Dat blijkt uit een meting door de onderzoeksgroep Arbeids-, Organisatie- en Personeelspsychologie van de KU Leuven. De metingen gebeurde aan de hand van de ‘Burnout Assessment Tool’, een vragenlijst met 34 vragen die bepalen of je geen risico loopt, een verhoogd risico hebt op een burn-out of volledig bent opgebrand.

De onderzoekers ontwikkelden de tool omdat er geen duidelijk beeld was van de omvang van het probleem en omdat de definitie verouderd is. “De wetenschappelijke basis van burn-out-onderzoek is de Maslach Burnout Inventory (MBI), maar die methode is al 30 jaar oud en dus niet meer hanteerbaar”, zegt professor Wilmar Schaufeli. “De oorspronkelijke definitie beschouwt burn-out als een syndroom van drie samenhangende verschijnselen: uitputting, cynisme en competentieverlies. Op basis van gesprekken met praktijkexperten hebben we een nieuwe definitie ontwikkeld die meer factoren in rekening brengt.”

In de nieuwe definitie heeft burn-out vier kernsymptomen:

Uitputting, zowel fysiek als mentaal
Mentale distantie: sterke weerstand tegen het werk
Cognitieve ontregeling, zoals geheugenproblemen, aandachts- en concentratiestoornissen
Emotionele ontregeling: oncontroleerbare heftige emotionele reacties

En drie bijkomende dimensies:

Psychische spanningsklachten, bijvoorbeeld slaapproblemen, piekeren of paniekaanvallen
Psychosomatische spanningsklachten: lichamelijke klachten van psychische oorsprong
Depressieve stemming: zich somber en terneergeslagen voelen

Wie loopt meer risico?

Bepaalde groepen in de werkende bevolking lopen een groter risico op burn-out. Het type beroep, het opleidingsniveau en de leeftijd zijn belangrijke factoren. Zo hebben administratief bedienden en arbeiders meer te kampen met burn-out. Ook werknemers in het hogere middenkader lopen een iets groter risico. Verder blijkt burn-out vaker toe te slaan bij mensen met een lager opleidingsniveau. Ook leeftijd speelt een rol: tussen 18 en 34 jaar is het risico het hoogst.

“Deze factoren spelen wel degelijk een rol, maar verklaren het probleem van burn-out niet”, zegt Hans De Witte, professor arbeidspsychologie. “De kern van het probleem ligt bij het werk zelf. Mensen lopen kans op een burn-out wanneer de eisen op het werk te hoog liggen én er te weinig hulpbronnen zijn om met die belasting om te gaan. De concrete jobs van mensen binnen deze risicogroepen liggen dus aan de basis van de burn-out.”

Weten of je kans loopt op een burn-out? Vul hier de vragenlijst in.