Erken je trauma’s, psychologische patronen en innerlijke kind: Zelfzorg volgens Nina Mouton
Zelfzorg is het begin van alles: zo doopte gezinstherapeute en auteur van Mild Ouderschap, Nina Mouton, haar kersverse boek. Tijdens de coronajaren merkte Mouton hoe zelfzorg meer en meer een broodnodige survival skill werd. De therapeute wil met haar nieuwe uitgave zelfzorg nog laagdrempeliger maken en zo van de self care-trend een permanent aspect van onze maatschappij maken. “Want als je niet voor jezelf zorgt, hoe kan je dan voor anderen zorgen?”
Trauma en coping
Een badje nemen? Gaan wandelen in de regen of wat me-time bij de kapper? “Als deze activiteiten een behoefte vervullen, kunnen ze zeker en vast een vorm van zelfzorg zijn”, aldus Mouton. “Maar we verdienen meer dan een wekelijks badmoment. Zelfzorg is je psychologische patronen en trauma’s onderkennen en er iets mee kunnen doen.“
“Vanaf dat iets een opoffering wordt, vergeet je jezelf.”
Iedereen ontwikkelt wel enkele coping mechanismen om met trauma om te gaan,”en daar is niets mis mee”, zegt Mouton. “Maar die coping strategieën worden vaak onbewust in gang gezet. Als je onbewust reageert op situaties, ga je je vaak agressiever en passiever opstellen.” Als je bewust bent van wat je voelt en wat jouw gewoonlijke patronen zijn, kan je in moeilijkere omstandigheden ook kiezen om assertief te reageren. “Je leert te voelen wat je voelt, je gedrag te sturen en zelf keuzes te maken.“
Onderaan het to do-lijstje
Zelfhulpboeken, therapeuten, dokters, moeders, vaders, noem maar op. Velen zijn het ermee eens, zelfzorg is onmisbaar. “Denk maar aan het zuurstofmasker in een vliegtuig: eerst dat van jezelf opzetten, dan dat van je kinderen of een persoon naast jou. Dat is een sprekend beeld”, zegt Mouton. “Als jij geen zuurstof meer hebt, kan je je kind ook niet helpen en ben je er allebei geweest. Zo is het ook in de maatschappij: je kan heel veel geven, maar als je alleen geeft, geef je jezelf leeg. Daar heeft niemand iets aan.”
Toch staat ‘voor jezelf zorgen’ meestal helemaal onderaan het to do-lijstje. “Er bestaan nog steeds heel wat misvattingen over zelfzorg: het zou egoïstisch zijn bijvoorbeeld. En voor sommige mensen in je omgeving zal het moeilijk zijn dat jij verandert. Maar anderen denken dan weer: ‘Ein-de-lijk neemt ze/hij tijd en ruimte voor zichzelf en voelt die persoon wat die nodig heeft.'”
Opoffering
Ook het verheerlijkte opofferingskarakter en geïnstitutionaliseerde zorgende karakter van voornamelijk vrouwen, speelt een rol. “Dat je als vrouw moet zorgen, krijgen meisjes al met de paplepel mee. Je mag niet kwaad zijn, wel verdrietig, maar je gevoelens mogen nooit té groot zijn”, aldus de auteur. “Verschillende invloeden doorheen onze levensloop zorgen ervoor dat vrouwen gaan conformeren: ze moeten steeds paraat staan voor anderen, maar niet voor zichzelf. Maar vanaf dat iets een opoffering wordt, vergeet je jezelf.”
“We leggen het kind in onszelf vaak het zwijgen op. Luister er eens naar.”
Daarnaast zitten heel wat mensen vast in een neerwaartse sociale vergelijking. “‘Ik mag niet zeggen dat ik het moeilijk heb, want de ander heeft iets veel erger meegemaakt’, hoor je af en toe. In dat geval staar je je blind op wat er gebeurd is, en ligt je focus niet op de gevoelens die de gebeurtenis met zich meebrengt”, legt Mouton uit. Maar als het trauma waar jij last van hebt, momenteel veel impact heeft op jouw leven, dan mag je dat vastpakken en ruimte innemen. “Het is wel erg!“, aldus Mouton.
Innerlijke kind
Hoe je deze patronen dan bijvoorbeeld kan doorbreken? “Soms helpt het om te luisteren naar je innerlijke kind”, raadt Mouton aan. “We zorgen allemaal voor de kinderen rondom ons, dat voelt natuurlijk. Maar we leggen het kind in onszelf vaak het zwijgen op. Mijn oproep: luister er eens naar.” Ben je enorm kwaad of intens verdrietig: vraag je af wat die gevoelens juist willen zeggen en steek ze niet automatisch weg.
“Ook om meer vreugde in je leven te hebben, moet je dat innerlijke kind versterken. En kinderen rondom ons nodigen ons daar vaak voor uit. ‘Kom je mee schommelen? Op de trampoline springen? Of met lego spelen?’ Zeg daar vaker ‘ja’ op. Of doe activiteiten die je leuk vond als kind.” Met andere woorden: probeer af en toe te luisteren naar wat er zich onder al die ‘volwassenheid’ afspeelt en durf je kwetsbaar op te stellen.
Geen ‘moetjesboek’
In haar boek gaat Nina Mouton stapsgewijs van de start van zelfzorg naar ware introspectie. Beginnen doet ze met vragen genre ‘Wat zegt je lichaam, wat voel je en welke behoeftes heb je?’ Naargelang het boek vordert, maak je als lezer kennis met zwaardere begrippen als hechting en parentificatie. “Ik wil lezers de woorden aanreiken die ze nodig hebben om over hun trauma’s en hun noden te praten. Heel vaak verschuilen die trauma’s zich in onbewuste alledaagse zaken en hebben we niet door wat er fout loopt. ‘Waarom val ik altijd op de verkeerde mannen?’ Omdat je juist in bepaalde patronen vastzit. Eens je je patronen ziet, kan je ermee aan de slag.“
“Als je alleen geeft, geef je jezelf leeg. Daar heeft niemand iets aan.”
“In het boek beschrijf ik alle tools die mij hebben geholpen om dichter bij mezelf te staan. Het is vanuit de praktijk geschreven”, vertelt Mouton. Zelfzorg is het begin van alles is een intens en leerzaam boek, maar één ding is het niet: “Het is geen ‘moetjesboek’, zoals heel wat boeken over zelfzorg”, verklaart Mouton. “Met dit boek wil ik mensen aanzetten tot zelfreflectie, maar niet op een dwingende manier. De reflectie kan gebeuren op een wijze dat past in je leven op het moment van lezen. Dat is wat het boek uniek maakt.”
Is jouw interesse opgewekt? Het nieuwe boek van Nina Mouton, Zelfzorg is het begin van alles, met illustraties van zus Eva Mouton, kan je nu terugvinden in jouw boekenhandel.
Openingsbeeld: Uitgeverij Lannoo
Meer lezen:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier