Historicus Tracey Panek: ‘We hebben een Levi’s jeans van Steve Jobs en een jasje van Albert Einstein’
Tracey Panek is historicus bij Levi Strauss & Co. Ze heeft Nieuw-Zeelandse roots en beheert sinds 2014 de archieven van Levi’s in San Francisco, die naast historisch denim ook documenten en artefacten uit de geschiedenis van het jeansmerk bevatten.
Kruistocht in spijkerbroek
“Mensen denken dat archiefwerk saai is en dat een archivaris afgesloten leeft van de rest van de wereld, maar niets is minder waar. In mijn job is elke dag anders. Nu eens speur ik naar vintage Levi’s, dan weer spendeer ik tijd met ontwerpers die inspiratie zoeken voor de kleur of finish van een nieuw design. Jeans is door de jaren heen niet zo veel veranderd. Het is een van de meest onverwoestbare kledingstukken en er kleeft een hele historie aan vast. Ik heb altijd een voorliefde voor verhalen gehad. Mijn familie emigreerde naar de VS en mijn moeder is Maori. De Maori kenden geen schrift; mondelinge overlevering speelt een grote rol in hun cultuur. Verhalen waren voor mijn moeder een manier om ons te verbinden met onze wortels na de immigratie. Ook een archief is een verzameling verhalen. Het is een opslagplaats van primaire bronnen, waar je over de geschiedenis leert van de mensen die het hebben meegemaakt, zonder tussenpersoon of interpretatie.”
“Na mijn studies liep ik stage bij de staatsarchieven van Californië en nadien heb ik voor een telecommunicatiebedrijf en een automobielclub gewerkt. Ik creëerde er archieven die context boden aan de zaken die elk bedrijf produceerde. Denk aan foto’s, brieven en zelfs verkeersborden. Auto’s en kleding zijn allebei heel persoonlijk. Je kunt veel afleiden uit een oude jeans. Zo kun je zien of iemand links- of rechtshandig was en zelfs wat die persoon in zijn zakken had zitten. We hebben een jeans van Steve Jobs in ons bezit met een klein vierkantje op de achterzak, waar zijn portefeuille zat – dit was pre-iPod. Weet je trouwens waarvoor het kleine vakje in de broekzak van je jeans is bedoeld? Voor een zakhorloge – een overblijfsel uit de negentiende eeuw. Levi Strauss zelf heeft echter nooit blue jeans gedragen. In die tijd droegen zakenmannen een pak en een hoge hoed.”
“Onze archieven werden ooit opgericht door Strauss’ achterachterachterneef en bestaan uit meer dan 10.000 dozen, waarvan we er duizend ter plaatse bewaren. De oudste stukken dateren uit 1873 en de oudste jeans voor vrouwen – ‘Lady Levi’s’ – stamt uit de jaren dertig. We hebben een jasje van Albert Einstein, dat we op een veiling konden kopen, maar mijn favoriete stuk is de zogeheten ‘Calico’-jeans. Een vrouw die Barbara heet, vond de broek in de Calico-zilvermijn als tiener, droeg hem jarenlang en doneerde hem aan ons in de jaren veertig. Het is dus een mijnwerkersbroek gedragen door een vrouw en het was mijn eerste verhaal voor de archieven. Toen Barbara terugkwam om de broek een laatste keer te zien en haar jeugd te herbeleven, was de cirkel rond. Zoveel verhalen in één kledingstuk vol vuil en scheuren.”
Door Catherine Kosters. Beeld: Eva Vlonk.
Meer lezen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
