In de ban van The Pattern: de app die je beter kent dan jij jezelf

Feeling Redactie

18 mei 2020

Je horoscoop raadplegen is lang niet meer zo stoffig als het klinkt. De dagelijkse digitale voorspelling pingt zo je gsm binnen via apps die zo accuraat zijn dat gebruikers er lyrisch van worden. Onze vrouw – met de voetjes stevig op de grond – verdiepte zich in de wereld van de digitale spiritualiteit.

The pattern

Doordat mijn interesse in spiritualiteit op een laag pitje stond, duurde het even voordat het tot me doordrong dat er iets aan de hand was in die wereld. Een vriendin die afstudeerde in een wetenschappelijke studierichting volgt één keer per week reiki, waarbij helende energie wordt doorgegeven via de handen. Het lijkt haar niet te belemmeren in haar job als laborante. Onlangs werd ik op een netwerkevent omgeven door deelnemers die verkondigden dat de energie in de ruimte bijzonder gunstig zat om zaken te doen. Ze voelden mijn wat verbouwereerde wtf-energie evenwel niet aan. Ik heb vriendinnen die tegelijk zeggen er compleet niet in te geloven en toch verdacht enthousiast zijn over podcasts die aanraden om je aura te laten fotograferen. Je weet maar nooit. Kers op de taart: een collega die vergevorderde plannen om een praktijk te beginnen op een handige locatie compleet omgooide toen haar spirituele adviseur aangaf dat niet te doen.

Astrologie maakt de zaken van alledag logisch en leesbaar. Alsof je een stukje kunt doorscrollen in je eigen leven

Toen moest ik nog kennismaken met de hype van het moment: The Pattern. Geliefd door velen, pas echt viraal gegaan toen de Amerikaanse acteur Channing Tatum een filmpje deelde waarin hij een kleine instorting doormaakt omdat de spirituele app haast exact hetzelfde vermeldde als zijn psycholoog de dag ervoor.

“Kan iemand van The Pattern mij een privébericht sturen om dat uit te leggen?” hoor je een geagiteerde Tatum zeggen. Op Twitter lees je berichten van mensen die zich afvragen hoe het mogelijk is dat de app hen beter kent dan zijzelf, en ook Els Keymeulen, chef-mode bij dit magazine, is fan: “Vanaf de eerste seconde dat ik The Pattern installeerde, werd ik overdonderd door de griezelige accuraatheid ervan. Anders dan een dagelijkse horoscoop vertrekt de app van jouw specifieke geboortemoment, en gaat hij dieper in op jouw karakter en hoe je zult en kunt reageren op wat op je pad komt.”

Op die manier is de dagelijkse notificatie die Els op haar telefoon krijgt een moment van zelfreflectie, waarvoor ze alles laat vallen. “Sterker nog: ik heb het gevoel dat ik minstens tot de middag een beter mens ben dankzij The Pattern. Daarna ben ik het advies alweer vergeten (lacht). Er was ook die keer dat de app een tegenslag voorspelde, en ik haast zat te wachten op slecht nieuws. Uiteindelijk bleek dat ik een trip naar Beiroet moest cancellen. Niet leuk, maar doordat ik wist dat er iets zou gebeuren wat tegenviel, viel dat dan al bij al nog wel mee (lacht).”

‘Jij bent er 1 uit 7 miljard’

Mijn eerste stappen met The Pattern zijn minder om over naar huis te schrijven. Ik krijg elke dag een notificatie op mijn telefoon die eerder een omschrijving van mijn persoonlijkheid is dan een voorspelling. Als eeuwige tussen de lijntjes-loper lees ik dat ik een rebel eersteklas ben. Hoe graag ik dat ook wil geloven, ik ben net te nuchter om te beseffen dat het hier vooral wishful thinking betreft. Ook boodschappen als dat ik iemand ben die geniet van aandacht (wie niet?) en opleef als ik me goed voel in mijn werk (wie niet?) komen niet overdonderend hard binnen. “Je maakt veel door nu”, zegt de app. We leven in 2020, wie niet? denk ik dan.

Als ik aan Els laat weten dat ik niet helemaal weggeblazen wordt door de informatie die The Pattern me verschaft, zegt ze dat het nog wel zal komen. Els is niet alleen in haar fascinatie, weet ik ondertussen: millennials geloven net zo goed in wetenschap als in astrologie en spiritualiteit. Volgens onderzoek is spiritualiteit sinds de jaren zeventig niet meer zo breed geaccepteerd geweest als nu, een gegeven dat volgens experts te verklaren valt aan de hand van een paar fenomenen.

Wie gefascineerd is door het spirituele, heeft via het internet toegang tot een schat aan laagdrempelige informatie in de vorm van populaire apps als The Pattern van daarnet, en Co-Star (gemiddelde leeftijd van de gebruikers: 24 jaar). Er zijn podcasts als Stars like Us, Instagram-accounts als @notallgeminis, online cursussen en nieuwsbrieven met tonnen aan informatie voor iedereen die zich wil verdiepen in hoe de stand van de sterren het patroon van zijn leven beïnvloedt.

Els Keymeulen, chef-mode ‘Ik heb het gevoel dat ik minstens tot de middag een beter mens ben dankzij The Pattern. Daarna ben ik het advies alweer vergeten

Gepersonaliseerde testjes en zogenaamde ‘hyper-gepersonaliseerde astrologie’ spreken aan, volgens experts omdat ze makkelijk deelbaar zijn en mensen een uniek gevoel geven. Astrologiesite The Daily Hunch houdt de vinger aan de pols met de slogan ‘You’re one in 7 billion, not one in 12’, verwijzend naar de tijd dat ieders toekomst nog binnen een paar sterrenbeelden moest vallen.

Makkelijk bereikbare informatie is natuurlijk niet de enige reden van de huidige fascinatie voor astrologie en spiritualiteit. We leven in onzekere tijden, iets wat in een stuk in The New Yorker treffend wordt verwoord als ‘In de jaren van Obama vonden we astrologie leuk, in de jaren van Trump hebben we astrologie nodig’. Hoe meer stress mensen ondervinden, hoe aantrekkelijker astrologie wordt, blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse Vereniging voor Psychologie. Uit datzelfde onderzoek blijkt ook dat millennials stukken meer stress ervaren dan alle generaties voor hen, en dat die stress alleen maar toeneemt.

“Mensen zijn dieren die in verhalen wonen”, zegt Dick Houtman, hoogleraar cultuursociologie aan de KU Leuven. “Die verhalen hebben we nodig om betekenis te geven aan wat ons overkomt. Onzekerheid leidt tot pogingen om grip te krijgen op een ingewikkelde wereld. Om een antwoord te geven op andere vragen als ‘Is dit erg?’ of ‘Waarom gebeurt dit op dit moment?”

Of het waar is, heeft niet zo veel belang

Er wordt ook weleens gezegd dat astrologie geen zekerheid verschaft, maar afstand. Omdat het nu eenmaal makkelijker is om te accepteren dat je nogal een aandachtshoer bent omwille van je sterrenbeeld. Ook gebeurtenissen lijken soms beter te aanvaarden als je ervan uitgaat dat ze in de sterren geschreven stonden. Op die manier maakt astrologie de zaken van alledag logisch en leesbaar. Alsof je een stukje kunt doorscrollen in je eigen leven.

Waarom het soms zo deksels accuraat en herkenbaar is? Uit onderzoek van The British Psychological Society blijkt dat als je een algemene omschrijving van een persoonlijkheid aan iemand geeft, met de boodschap dat die op hem van toepassing is, hij die zeer waarschijnlijk als accuraat zal zien. Wie een horoscoop leest, voelt zich individueel aangesproken en gezien. Of het waar is, lijkt van minder belang dan of het goed voelt. Je zou het soms haast kunnen vergelijken met waarheid vinden in de fictie van films of in een goed boek. “Er wordt gezegd dat de neiging tot spiritualiteit narcistisch zou zijn, of asociaal”, zegt cultuursocioloog Dick Houtman. “Ook dat is eigen aan nieuwe levensbeschouwingen: die zijn nu eenmaal altijd omstreden. Mensen kunnen er maar beter aan wennen: er is niks wat uitwijst dat astrologie en spiritualiteit een terugval zullen kennen, integendeel.”

Op een moment dat de herfstmoeheid me loeihard om de oren slaat, krijg ik een notificatie van The Pattern dat ik een vat vol warrior energy ben. Het zorgt er ook voor dat ik de omineuze voorspellingen over mijn relatie kan relativeren.

Volgens The Pattern maakt mijn relatie woelige tijden door en worden de volgende weken bepalend: of we gaan uit elkaar, of we worden sterker. Mijn man lijkt uit de lucht te vallen als ik hem erover aanspreek, en ik overweeg even om ook zijn geboortedatum in te geven om te checken of het in zijn astrologische persoonlijkheid ligt om te doen alsof zijn neus bloedt, maar laat het uiteindelijk voor wat het is. En zwier de app na een dikke week weer van mijn telefoon, iets wat het algoritme volgens mij niet had zien aankomen. De prins en ik zijn nog altijd samen.