Van geroutineerde ‘soccer mom’ tot bezorgde velcromoeder of subtiel aan de zijlijn supporterende bonusmama: moeders komen met vele gezichten. Hoe ervaren vrouwen anno 2023 het moederschap? Hoe ver staat het met gendergelijkheid? En wat vinden ze de mooiste en moeilijkste kanten aan die bijzondere rol? Feeling polst elke week bij een ervaringsdeskundige. Vandaag: Sarah Mouhamou, zangeres, tv-presentatrice en alleenstaande mama van haar zoontje Nouh (4).
Tweeëntwintig jaar was ze toen ze – samen met haar toenmalige vriend – mama werd van een zoon. Niet alleen veel jonger dan de gemiddelde millennial die aan gezinsuitbreiding denkt, maar ook veel jonger dan haar eigen vrienden. “Ik was de eerste uit mijn vriendengroep die aan kinderen begon, en bleef dat nog voor lange tijd daarna ook. Dat maakte het soms wel eenzaam: terwijl mijn vrienden nog volop genoten van de vrijheid en zorgeloosheid die bij die vroege twintigerjaren komt kijken, was het losbollen voor mij voorbij. Een avondje spontaan op café gaan of afspreken met vrienden, was er niet meer bij, want ik had voor alles een babysit nodig. En ook de rest van mijn dag had plots veel structuur en planning nodig: om de zoveel uur een papje geven, een strak slaapschema opbouwen, vuile pampers op tijd verversen en tussendoor af en toe toch ook jezelf nog eens proberen te douchen. (lacht) Een vrij helse routine die ik op voorhand eerlijk gezegd toch een klein beetje onderschat had.”
Mantel van volwassenheid
Of het ouderschap haar sneller volwassen gemaakt heeft? “Die indruk heb ik gigantisch hard. Een kind krijgen is als een mantel van volwassenheid die op je valt: plots denk je niet alleen meer in functie van jezelf, maar vooral in functie van je kind. Eigenlijk ben je als ouder voortdurend bezig met de vraag: hoe kan ik mezelf en mijn leven zo goed mogelijk inrichten, zodat ik mijn kind de sterkste en meest stabiel mogelijk basis aanbied. Persoonlijk ben ik er veel berekender door geworden: ik weet nu heel goed welke keuzes ik maak en waarom. Verantwoordelijk zijn voor een ander mensje, maakt je beleving van het leven anders: dat merkte ik vooral wanneer ik bij mijn vrienden was. Plots waren die niet alleen met heel andere dingen bezig, en hadden ze heel andere zorgen. Ik zag ze ook genieten van het leven op een heel ander niveau: veel zorgelozer en met minder restricties. Dat soort frivole onbezonnenheid krijg je eens er kinderen zijn, nooit meer terug.”
“Mama worden heeft me veel steviger in m’n schoenen doen staan: ik durf nu beter opkomen voor mezelf en voor wat ik wil in het leven”
Toch heeft de ketnetwrapster niet het gevoel dat jong mama worden, haar bepaalde dingen in het leven heeft doen missen – integendeel zelfs: “Omdat je als mama het beste wil voor je kind, leer je in één klap ook beter voor jezelf zorgen. Je wil immers de ‘sterkst’ mogelijke versie van jezelf zijn, zodat je je kind eigenschappen die jij belangrijk vindt in het leven, ook kan voorleven. Het klinkt misschien een beetje cliché, maar op die manier is ‘mama zijn’ echt mijn superpower geworden: ik ben op vier jaar tijd veel sterker in mijn schoenen gaan staan. Terwijl ik vroeger nogal de neiging had heel hard te willen voldoen aan wat anderen van mij verwachtten, en daardoor soms keuzes maakte die wel goed waren voor anderen, maar niet noodzakelijk voor mij – durf ik nu veel sterker opkomen voor mezelf en voor m’n eigen stem. Ik heb geleerd dat wie vandaaruit keuzes maakt, veel gelukkiger is en sneller op de plek raakt waar hij wil zijn. En ook dat kiezen voor jezelf niet noodzakelijk betekent dat je anderen tekort doet – iets waar ik vroeger wel bang voor was. Bij elke beslissing die ik neem, denk ik nu vooral: wat wil ik in het leven, waar wil ik geraken, en helpt deze keuze mij om dat te verwezenlijken? In dat opzicht heeft het moederschap mij geholpen veel authentieker mezelf te worden: ik weet nu veel beter wie ik ben en ik durf dat ook in de wereld zetten.”
Moedermaffia of buikgevoel? Volg je intuïtie
Waar ze het in het prille begin als mama weleens moeilijk mee had, zijn alle regeltjes en adviezen die massaal naar je hoofd gegooid worden. “Bij kersvers ouderschap komt zoveel druk kijken: alles is nieuw en je wil het als ouder voor je kind heel goed doen. Dat zo goed als iedereen wel een mening over die nieuwe taken heeft, helpt er niet aan. Hoe goedbedoeld al die adviezen ook, bij mij persoonlijk lieten ze toch vooral een slecht gevoel na: alsof ik het als mama niet goed genoeg aan het doen was. Pas toen ik alle zogenaamde regeltjes en adviezen overboord gooide, en gewoon weer op m’n eigen buikgevoel ging vertrouwen, viel alles in de plooi.”
Het meest tastbare voorbeeld van die moederlijke intuïtie, kwam er voor Sarah op vlak van borstvoeding: “Die liep bij Nouh heel moeizaam: eten geven deed veel pijn, waardoor ik na verloop van tijd al nerveus werd als ik zag dat mijn kind honger had. Daardoor ging ik het voeden steeds langer uitstellen, wat natuurlijk niet oké is, want je kind moet eten. Het bezorgde me zoveel stress en onrust, dat ik besloot om ermee te stoppen. Een beslissing waar uiteraard heel wat commentaar op kwam, maar voor mij nog altijd de enige juiste keuze: ik voelde me als mama veel beter in m’n vel, en dat voelde Nouh natuurlijk ook. Hij at niet alleen beter, maar was ook gelukkiger. Als jonge mama goed voor jezelf zorgen, is óók belangrijk voor het welzijn van je baby.”
Ook de keuze om twee jaar na de geboorte van haar zoon een punt te zetten achter de relatie met haar ex-partner en papa van Nouh, maakte aanvankelijk veel schuldgevoelens los. “De weg naar alleenstaand ouderschap is een lange en moeilijke zoektocht geweest: eentje waar heel veel gemengde gevoelens bij kwamen kijken die ik op voorhand niet verwacht had. Het allermoeilijkst misschien nog was de chaos en de twijfel die bij de beslissing kwamen kijken: eens ik de keuze had gemaakt, en het eigenlijk te laat was om die nog om te keren, werd ik plots toch weer door een enorme twijfel overvallen. Was de keuze om los te laten van het gezin dat ik had opgebouwd wel de juiste keuze? En was het wel het beste voor Nouh? Die knoop terug overdenken terwijl hij eigenlijk al is doorgehakt en je niet meer terug kan, is heel eng. Maar ik besef nu dat die twijfel, de angst, het terugtrekken en de chaos allemaal onvermijdelijk deel van een scheidingsproces met kinderen zijn: een stuk waar je niet zonder kan.”
Co-ouderschap: schuldgevoel en communicatie
Het enige dat misschien nog zwaarder viel dan de twijfel, was haar kind van dan af aan week om week moeten missen. “Vooral toen Nouh nog heel klein was – en te jong om alles te begrijpen – had ik daar veel moeite mee: je kan dan immers niet inschatten of je kind last heeft van het feit dat je er niet bent en of hij jou – of z’n papa – niet te hard mist, waardoor je jezelf ook niet gerust kan stellen. Nu Nouh oud genoeg is om zulke dingen zelf aan te geven, lukt het beter. Bovendien ben ik intussen ook heel blij met hoe we het als ouderteam doen: Nouhs papa en ik komen nog goed overeen en communiceren heel goed met elkaar. We doen alles vooral met oog op: wat is nu het beste voor ons kind? En hoe zorgen we er samen voor dat de situatie voor hem zo makkelijk mogelijk is? Als het je lukt om vandaaruit te handelen, vallen de puzzelstukjes uiteindelijk wel in elkaar.
“Bij uit elkaar gaan met de vader van je kind, komt veel emotionele chaos kijken: kiezen, terug twijfelen, toch doorzetten, opnieuw twijfelen, de klok niet meer terug kunnen draaien, weten dat het beter is”
Makkelijk om tot die vlotte puzzel te komen, is het natuurlijk niet altijd. “Om goed te communiceren, is het vooral belangrijk je ego aan de kant te zetten. Dat kan in een scheiding al eens moeilijk lopen. Alles wat met liefde en relaties te maken heeft, zit je emotioneel immers zo dicht op het vel, dat afstand nemen soms moeilijk is. Het kost vaak heel wat werk om jezelf emotioneel los te koppelen en je kind op de eerste plek te zetten. Net zoals bij de meeste koppels, was dat ook bij ons zoeken. Maar ik vind dat we dat intussen heel goed doen en dat we daar ook de vruchten van plukken.”
Of de breuk haar kijk op liefde en relaties veranderd heeft? “Ik ben nu veel voorzichtiger dan vroeger en sta veel minder onbesuisd tegenover liefde: alles wat ik doe, is met het oog op iets duurzaam. Ik ben ook veel minder gehaast om opnieuw in een relatie te stappen: dat ik nog zo jong ben en weet dat ik nog veel tijd hebt, helpt daarbij natuurlijk. Ik was er ook heel lang van overtuigd dat ik geen kinderen meer wilde, omdat ik het niet over mijn hart zou krijgen om één kind altijd bij mij te hebben en een ander af en toe te moeten afgeven. Intussen sluit ik niet uit dat met de juiste persoon op het juiste moment, meer kinderen toch nog een optie zijn. Wat je daarvoor wel moet kunnen doen, is afscheid nemen van het klassieke idee van een kerngezin: aanvaarden dat het beeld zoals je dat altijd in je hoofd gehad hebt, niet meer bestaat en het bijstellen tot wat het wel nog kan zijn. Eenvoudig? Nee, maar wat mij betreft ook niet onmogelijk.”
