10 x de mooiste wandelingen op verlaten plekken in België
Alle bossen en parken in je buurt inmiddels wel bewandeld? Probeer dan eens een avontuurlijker pad. Van een verlaten snelweg tot een vernielde abdij: deze vergeten plekken in België wil je gezien hebben.
1. Sporen van expo 58
Onmiddellijk na de sluiting van de wereldtentoonstelling op de Heizel was het er al scherven rapen: zonder pardon werden paviljoenen opgeblazen en bouwwerken afgebroken. Gelukkig zijn er ook nog heel wat restanten van architecturale parels en monumenten blijven staan. Liefhebbers van een stukje vergane glorie en een industriële bouwkunst moeten dus zeker eens een dagje gaan rondzwerven in dit pretpark voor architecten.
Een van de blikvangers: de Beneluxpoort, een van de tien voormalige grote toegangspoorten tot de expo, op de hoek van de de hoek van de Eeuwfeestlaan en de Heizelstraat. Tot 2000 stond het ronde, blauwe paviljoen te verkommeren, maar intussen knapte de Brusselse overheid het op en doopte het om tot ontmoetingsplek voor senioren.
Ossegempark, 1020 Brussel.
2. Fortengordel rond Antwerpen
Om Antwerpen – spil van de nationale verdediging – goed in te dijken bij een mogelijke militaire aanval van buitenaf, werd er in 1912 een fortengordel op zo’n 20 kilometer van de stad gebouwd. Hoewel de gordel een sleutelrol gespeeld heeft in het verzet tegen de Duitse invasies tijdens de eerste Wereldoorlog, moest het Belgisch leger in oktober van 1914 toch het hoofd buigen voor de bezetter. Bij vertrek blies het leger dan ook verschillende van de forten op, maar de brokstukken en restanten blijven tot op de dag van vandaag bestaan. Vooral het fort van Mortsel, Brasschaat, Edegem, Wommelgem en Kessel zijn absoluut de moeite.
Voor meer info over de locatie van de forten: kijk op fortengordels.be
3. Verlaten cementfabriek in Saint-Maur
In de Henegouwse deelgemeente Saint-Maur stoot je op een prachtige restant van de cementindustrie: een hoge toren die veel wegheeft van een fermette op muggenpoten is de blikvanger. Samen met een paar andere torens en indrukwekkende gebouwen van ‘Superciment Delwart’ vecht hij er nu veelal tegen de natuur eerder dan tegen mensen.
Rue du Pont à Rieu 14-20, 7500 Tournai.
4. Oude staalfabriek en steenkoolmijn in Charleroi
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Liefhebbers van vergane industrieglorie kunnen in Charleroi hun hart ophalen. Een van de absolute urbex-toppers tot voor kort, was Forges de la Providence: het indrukwekkende karkas van een oude staalfabriek die zich als een schone slaapster over de oevers van de Samber ontvouwde. Eind 2019 werd echter helaas beslist dat de site niet langer als industrieel erfgoed beschermd zou worden en dus moest intussen zo’n 80 procent van de passerelles, buizen en transportbanden eraan geloven. Voor de indrukwekkende hoogoven geldt voorlopig (gelukkig) nog een sloopverbod.
Niet alleen de staalindustrie, maar ook de mijnbouw liet statige sporen achter. In de jaren ’10 van de 20ste eeuw was Charbonnage du Gouffre één van de belangrijkste mijnbouwbedrijven in de provincie Henegouwen. In 1916 openden die onder de noemer Charbonnage du Gouffre N10 hun tiende kolenpunt in Charleroi. De restanten van dat roemrijke verleden zijn nog altijd te bezichtigen.
Rue du Châtelet 268, 6030 Marchienne-au-pont.
5. Interbellum spoorbrug van Gellik
Sinds het midden van de 19de eeuw loopt er door ons land een spoorlijn die Hasselt met Maastricht en Aken verbindt. Hoewel die lijn in en vlak na de tweede oorlog druk gebruikt werd door huismoedertjes om smokkelwaar over de grens te brengen, loopt er nu al jarenlang geen trein meer over de sporen. Toch broedt De Lijn op een plan om terug verkeer op de sporen te zetten: geen treinen, maar trams ditmaal. Wat er daarvoor eerst nog moet gebeuren: de indrukwekkende vierendeelbrug die tijdens het interbellum in Gellik werd gebouwd om het Albertkanaal te overbruggen restaureren.
Jaagpad ter hoogte van de Wijerdijk, 3620 Gellik.
6. Verlaten autocircuit op grote hoogte
Voor fans van verlaten autofabrieken en indrukwekkend testparcours, is er in Luik een stukje niet te missen autogeschiedenis mee te pikken. In het landelijke Nessonvaux vind je de relieken van Imperia, het voormalige Belgische automerk van wijlen Adrien Piedboeuf. Na de oorlog kende het automerk een ongekende groei. Omdat er tussen de nabijgelegen rivier en het heuvelige landschap in de streek geen plek was om die groei ook infrastructureel kracht bij te zetten, kwam een van de medewerkers met een lumineus idee: ze zouden een testparcours aanleggen op het dak van de fabriek. En dat parcours ligt er tot op de dag van vandaag dus nog altijd.
Rue Gomélevay 52, 4870 Nessonvaux.
7. Zweeds paviljoen aan de Schelde
Ter ere van alweer een wereldtentoonstelling – zij het dit keer een minder bekende variant – werd in 1930 ergens in Antwerpen een Zweeds paviljoen neergezet. Na de tentoonstelling verdween het paviljoen een tijdje van de radar, tot een Kruibeekse ondernemer de staalstructuur van het bouwwerk op de kop tikte en als cafetaria slash kassa heropbouwde naast zijn openluchtbad in een bocht van de Schelde. En daar staat het nu nog steeds, zij het wel compleet onderkomen: louter als landmark van een glorierijk verleden.
Scheldepolder Kruibeke-Bazel, 9150 Bazel.
8. Oude textielfabriek in Ronse
In de hoogdagen van de textielnijverheid bevonden er zich in Ronse maar liefst zo’n 500 grote en kleine ververijen en textielfabrieken. Veel van die historische gebouwen zijn inmiddels verdwenen, maar ook hier bleven verschillende landmarks overeind. Twee absolute must-sees zijn Weverij Vandendaele en Teintureries Belges: die eerste omwille van een recente restauratie, die tweede omwille van de indrukwekkende site die al die gietijzeren kolommen, hagen van steen en diepe verfbassins samen vormen.
Wolvestraat, 9600 Ronse.
9. Sanatorium van Tombeek
In 1937 werd er op de zonovergoten heuvels en in de frisse boslucht van Tombeek een Sanatorium gebouwd om tbc-lijders van hun longziekte te verlossen. Het gebouw zelf bleek een steriele, maar architecturaal vernuftige Modernistische parel die veel weg had van een trappendoolhof. Dit om patiënten en bezoekers destijds zoveel mogelijk van elkaar gescheiden te houden om besmetting te voorkomen. Dankzij de uitvinding van antibiotica was het sanatorium geen lang leven beschoren. Na een heroriëntatie als revalidatiecentrum voor langdurig zieken, sloot het complex in 1987 definitief de deuren.
Daarna brak een periode van verval aan, maar na dertig jaar werd ook dat tij gekeerd: een projectontwikkelaar stripte het gebouw tot op het geraamte en bouwde het modernistische Sanatorium daarna steen voor steen opnieuw. Het resultaat? Een gloednieuw woonzorgcentrum dat in 2017 de deuren opende.
Waversesteenweg 331, 3090 Overijse.
10. Camping kosmos in Rodeberg
Wat eens een prachtig jeugdhotel met openluchtzwembad en recreatiedomein was in het Interbellum, was ettelijke jaren daarna niet veel meer dan een amalgaam aan ruïnes, verfresten en graffiti. Ontelbare bosklassen en kampen van de jeugdbeweging moeten hier vanaf de vroege jaren 60 hebben plaatsgevonden. Het enige dat er nu nog van het originele vakantiecomplex overblijft, is het torengebouw. Toch kreeg de site wel al een nieuwe toeristische bestemming toebedeeld: site Kosmos werd inmiddels omgetoverd tot een speelbos, het zwembad werd verbouwd tot een amfitheater, omringd met speelheuvels, tunnels en glijbanen aan de rand van het Hellegatbos.
Rodebergstraat 53, 8954 Heuvelland.
Meer tips in eigen land:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier