Onderzoeker Elisabeth over haar nichejob: “Van de 19 kidfluencers die ik sprak, waren er 18 in contact gekomen met pedofielen”

Feeling Redactie

18 apr 2024

Elisabeth Van den Abeele (27) is onderzoeker aan de UGent. Ze levert in september haar doctoraat af over de gevaren die verbonden zijn aan het online afbeelden van kinderen binnen influenceractiviteiten.

Lees ook: Philine is intimiteitscoördinator bij tv- en filmopnames: “Ik zie erop toe dat de grenzen van elke acteur bewaakt worden”

“Ik ben een fervente babysitter en droomde vroeger van mijn eigen crèche. Met een educatieve master op zak wilde ik eerst lesgeven, tot het thema kidfluencers – influencers onder de dertien – op mijn pad kwam. In realiteit zijn het vaak de ouders en vooral de mama’s die hun profiel beheren. Initieel focuste mijn doctoraat op het commerciële aspect, maar tijdens de eerste diepte-interviews staken de gevaren van sociale media de kop op. Van de negentien kidfluencers die ik sprak, waren er al achttien in contact gekomen met pedofielen. Ik heb mijn promotoren meteen opgebeld om de focus van mijn onderzoek te verleggen.”

“Naast kinderen interviewde ik ook mama’s die online content over hun kinderen delen, zogeheten momfluencers. Uit die gesprekken bleek dat ze zich zeer bewust zijn van de gevaren, maar toch blijven ze content over hun kinderen delen. We noemen dit de privacyparadox. Als mens hebben we een natuurlijke reflex om ons eigen gedrag goed te praten. We maken excuses als: ‘Ik toon mijn leven op sociale media en mijn kind maakt daar nu eenmaal deel van uit’ of ‘Er staan miljarden beelden van kinderen op het internet dus waarom zou een pedo mijn kind er uitkiezen?’ Hoewel de aanwezigheid van pedofielen op sociale media een niet te onderschatten probleem vormt, wil ik niet alleen daarop focussen. Voor mij draait het erom dat je een digitale identiteit creëert voor je kind zonder dat het zich daarvan bewust is. De risico’s manifesteren zich pas op de lange termijn, als een kind zich achteraf niet prettig voelt bij een bepaalde foto of gepest wordt om wat mama online heeft geplaatst.”

Binnen een paar jaar kijken we terug op het online afbeelden van kinderen zoals we nu kijken naar roken op restaurant: ‘Zo zot dat dat ooit mocht’

“Momfluencers hebben het gevoel dat volgers en merken verwachten dat ze hun kroost tonen, maar wat blijkt? Het al dan niet afbeelden van een kind heeft geen invloed op het engagement (het aantal likes, shares en comments, red.) van een post. Bovendien wijzen mijn studies uit dat volgers positief staan tegenover anonimisering, zeker als er een verklaring voor wordt gegeven. Het afbeelden van een kind is nodig om een gevoel van authenticiteit over te brengen, maar het gezicht hoeft niet zichtbaar te zijn. Het kind kan dus perfect met de rug naar de camera staan. Alleen als er een emoji over het gezicht wordt geplakt, reageren andere ouders negatief.”

“Toen ik in 2020 aan mijn doctoraat begon, was er weinig aandacht voor de privacy van kinderen op het internet. Vandaag is er veel meer bewustzijn en ik ben trots dat mijn onderzoek daarin een rol heeft gespeeld. Veel doctoraten blijven op een stapel liggen terwijl ze maatschappelijk zeer relevant zijn, maar ik heb het gevoel dat ik een verschil kan maken. Zo heb ik al tientallen positieve reacties ontvangen van mama’s die nu anders omgaan met foto’s van hun kinderen. Zelfs van mijn zus, die influencer is en mijn nichtje regelmatig afbeeldt. Hoewel mijn onderzoek tegen haar winkel pleit, heeft ze mij bedankt. Ik hoop zelf ook ooit mama te worden en weet nu al dat het dan moeilijk zal zijn om géén foto’s te posten. Je kind is immers het mooiste wat er bestaat en dat wil je met de wereld delen. Toch ben ik ervan overtuigd dat we binnen een paar jaar terugkijken op het online afbeelden van kinderen zoals we nu kijken naar roken op restaurant: ‘Zo zot dat dat ooit mocht’.”